در قدیم برای رساندن خبر از کبوتر نامه بر استفاده می‌کردند. به‌تدریج نامه، ایمیل، وایبر و تلگرام و... هم به آن اضافه شد و در حال حاضر شبکه‌های اجتماعی گسترده‌ای وظیفه اطلاع‌رسانی را برعهده گرفته‌اند. عده‌ای با شبکه‌های اجتماعی مجازی و تکنولوژی مخالفت می‌کنند ولی در عصر فعلی هیچ‌کس نمی‌تواند با این وسایل ارتباطی، مقابله یا آنها را نفی کند. اینکه بگوییم اینترنت باعث فساد می‌شود و صحبت‌هایی از این قبیل، به هیچ وجه درست نیست ولی اگر از شبکه ارتباطی استفاده‌های نادرستی شود، می‌تواند منجر به مشکلات بزرگی هم شود؛ مانند ازدحام و درگیری که در اثر تجمع نوجوانان در مجتمع کوروش تهران به وجود آمد.
اصل را باید بر این گذاشت که این موضوع قابل تغییر نیست. حتی سران مهم دنیا صفحه اینستاگرام دارند و همینطور مربیان فوتبال و دیگران بسیاری از خبرها را از طریق دنیای مجازی منتشر می‌کنند. در انتخابات آمریکا نیز دنیای مجازی بسیار فعال عمل می‌کند اما موضوعی که وجود دارد این است که آیا دنیای مجازی درست عمل می‌کند و حد و مرزهای آن رعایت می‌شود؟ استفاده‌کنندگان از این شبکه‌ها همیشه در جهت مسائل انتخاباتی و تبلیغ درست و... فعالیت نمی‌کنند و افراد در سنین مختلف نیز در این شبکه‌ها عضو می‌شوند.
زیر پا گذاشتن قوانین استفاده از شبکه‌های مجازی در کشور ما
در کشورهای آمریکایی و اروپایی دسترسی افراد در سنین پایین به بعضی از شبکه‌ها و... محدود است. متاسفانه در کشور ما خانواده‌ها برای فرزندان خردسالشان هم صفحه فیس‌بوک درست می‌کنند. ملاحظه می‌کنید که فرهنگ استفاده از ابزارهای مجازی در کشور ما متفاوت و مشکل‌دار است.
ما قوانین را زیرپا گذاشته و اصول قانون‌پذیری را به فرزندانمان آموزش نداده‌ایم و آنها در هر سنی به راحتی می‌توانند وارد هر سایتی شوند. در بیشتر کشورهای دنیا اینترنت با سرعت خاص و با فیلترهای خاصی در اختیار نوجوانان قرار داده می‌شود تا به سن قانونی برسند. در بعضی از کشورها سن قانونی استفاده از شبکه‌های مجازی 18 سال و در بعضی دیگر 20 سال است .
تجمع نوجوانان کجا و چگونه؟
ارتباط داشتن لازمه زندگی است و شبکه‌های مجازی راه مناسبی برای ارتباط هستند. حتی بسیاری از پدرها و مادرها، پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها هم از آن استفاده می‌کنند اما موضوع بحث ما تجمع نوجوانان در مجتمع کوروش از طریق شبکه‌های مجازی است. تجمعی که منجر به شلوغی بیش از حد و ازدحام در این مجتمع و دخالت پلیس شد. اینکه نوجوانان در فارغ‌التحصیلی یا پایان سال تحصیلی قصد داشته باشند تجمع یا جشنی برگزار کنند، اشکالی ندارد ولی بهتر است بزرگ‌ترها شرایط را برای آنها فراهم کنند، نه اینکه آنها به‌طور خودسر مکانی را انتخاب کنند که منجر به آن اتفاق شود.
بحث اختلاط نوجوان
بحث دیگر این است که دخترها و پسرها از طریق این شبکه‌ها با هم ارتباط پیدا می‌کنند. واقعیت این است که از نظر شرعی، قانونی و عرفی باید حد و حدود مشخصی رعایت شود. تا قبل از دانشگاه می‌توان تا حدودی ارتباطات را محدود کرد ولی با ورود به دانشگاه دختر و پسر مختلط می‌شوند و اگر تلاشی برای جدا کردن آنها هم انجام گیرد با شکست مواجه می‌شود. مختلط بودن دانشگاه‌ها برای رشد شخصیتی دختر و پسر لازم است و باعث می‌شود این دو جنس شناختی از هم پیدا کنند.
در اداره‌ها، بیمارستان‌ها و... نیز این موضوع را مشاهده می‌کنید و جدا کردن این دو جنس از هم امکان‌پذیر نیست. پس با نفس موضوع و ارتباط شرعی و عرفی زن و مرد اختلاف‌نظری وجود ندارد ولی برای قرار گرفتن این دو جنس کنار هم در سنین غیرقانونی قطعا باید مجوزهایی از سوی خانواده و مدارس صادر شود. هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید زندگی شخصی من است و هر کار بخواهم، انجام می‌دهم حتی اگر بخواهیم، از فوتبالیست‌های مشهور دنیا مثال بزنیم باید گفت این افراد هم با اینکه بزرگسال‌اند محدودیت‌هایی دارند و باشگاه‌ها اجازه هر کاری را به آنها نمی‌دهند و حتی با کارهای غیرعادی آنها برخورد می‌شود. البته متاسفانه در کشور ما در قبال دردسر‌هایی که فوتبالیست‌ها برای تیم، خانواده و... ایجاد می‌کنند، برخوردی نمی‌شود.
مشکل ارتباطی والدین و نوجوانان
مشکلی که در مجتمع کوروش ایجاد شد، تجمع نوجوانانی بود که به سن قانونی نرسیده بودند و مجوزی هم برای تجمع آنها از طرف والدین و مدرسه صادر نشده بود. البته ممکن است بسیاری از خانواده‌ها در جریان موضوع بوده باشند ولی ما فرض را بر این می‌گیریم که نتوانستیم فرزندانمان را قانون‌پذیر بار بیاوریم. در همه کشورهای دنیا جشنی برای فارغ‌التحصیلی گرفته می‌شود ولی این جشن متناسب با قوانین کشورها و صلاحدید والدین است. اتفاق مجتمع کوروش نشان از اشکال ارتباطی بین والدین و نوجوانان و مربیان و معلمان مدرسه با نوجوانان است که نتوانستند آنها را متوجه کنند که چه نکاتی را باید رعایت کنند.
نامناسب بودن محل تجمع
نکته بعدی که مایلم به آن اشاره کنم، بحث قانونی موضوع است. نوجوانان در یک مکان عمومی قرار گذاشتند و باعث شدند آسایش دیگران به هم بخورد و حتی مجتمع کوروش تا ساعاتی تعطیل شود و پلیس مجبور به دخالت و درگیری با نوجوانان شد. هجوم نوجوانان به یک مجتمع نشان‌دهنده این است که آنها اصلا حریم مادی و قانونی را نمی‌شناسند. در این مورد نیز باید گفت اشکال از ماست.که به فرزندانمان آموزش نداده‌ایم که وقتی وارد جایی می‌شوند، باید حقوق دیگران را هم رعایت کنند و اینجا جای میهمانی و تجمع نیست.
چار چیست؟
جای انکار نیست که روزبه‌روز ابعاد جدیدی در حال اضافه شدن به دنیای مجازی است؛ فیلترینگ هوشمند، بستن اینستاگرام و... هیچ تاثیری در جلوگیری از دسترسی نوجوانان و... به بعضی از سایت‌ها نداشته است. وقتی خود مسوولان و مقامات اداری در ساعات اداری باید به سایت‌ها دسترسی داشته باشند، بستن اینترنت امکان‌پذیر نیست و این کار اصولا درست هم نیست ولی می‌توان کنترل را در دست گرفت.
درست این است که شرایط را طوری مهیا کنیم که بزرگ‌ترها مانند والدین و مسوولان در جریان اعمال دانش‌آموزان قرار گیرند و به‌موقع راهنمای آنها باشند. برخلاف آنچه همه فکر می‌کنند بیشتر مدارس دخترانه و پسرانه در کشورهای اروپایی و حتی آمریکا جداست و قوانین خاص خودشان را دارند و همه نیز ملزم به رعایت قوانین هستند. وقتی قدرت افراد و اینترنت را نادیده می‌گیریم و سعی در انکار آن داریم و می‌خواهیم با بگیر و ببند موضوع را خاتمه دهیم، نتیجه همانی است که مشاهده می‌کنیم.
سیاست یک بام و دو هوا باعث می‌شود از جوان‌ها دورتر شویم. در این فضاها ممکن است جوان‌هایی با شخصیت ضداجتماعی وجود داشته باشند و بتوانند نظم را به هم بزنند ولی کنترل این محافل خطر را کاهش می‌دهد. البته می‌توان برای سامان دادن از افراد مشهور استفاده کرد. افراد مشهور می‌توانند با استفاده از توییتر یا اینستاگرام طرفدارانشان را سامان دهند. به نظر من، هیچ راهی غیر از آموزش برای جلوگیری از این تجمع‌های غیرقانونی وجود ندارد.
این مقاله در هفته نامه سلامت هم چاپ شده است